Z 26 na 27 września 1939 roku, w oblężonej przez hitlerowców Warszawie, z inicjatywy prezydenta stolicy Stefana Starzyńskiego i przywódcy obrony Warszawy generała Rómmla  powstała Służba Zwycięstwu Polski. Stanowiła ona zalążek Polskiego Państwa Podziemnego. SZP nie cieszyła się jednak pełnym zaufaniem władz polskich na emigracji (przede wszystkim gen. Sikorskiego), które sądziły, że skupiło się w niej zbyt wielu piłsudczyków. Toteż w listopadzie 1939 r. przewodniczący Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju we Francji gen. Kazimierz Sosnkowski stanął na czele nowej organizacji wojskowej, która przybrała nazwę Związek Walki Zbrojnej,  a 14 lutego 1942 roku generał Władysław Sikorski  powołał do istnienia Armię Krajową. Jej przywódcą  został generał Stefan „Grot” Rowecki. Zadaniem AK było gromadzenie sił, aby uderzyć na III Rzeszę w sytuacji osłabienia Hitlera. Od 1942 roku organizacja zajęła się dywersją przeciwko Niemcom. Jesienią tego roku utworzono jednolite Kierownictwo Dywersji (Kedyw), którego komendantem został płk August Emil Fieldorf "Nil". W skład Kedywu wchodzili m.in. członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów (konspiracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego). Szczególną sławę zdobyły działające w Warszawie bataliony "Zośka" i "Parasol". Kedyw dysponował w miastach oddziałami szturmowymi oraz w terenie grupami partyzanckimi. W latach 1942-1943 wykonał około 10 tys. akcji bojowych. Jedną z najgłośniejszych był przeprowadzony w centrum Warszawy l II 1944 r. udany zamach na dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski, gen. Franza Kutscherę. 
Latem 1944 roku Armia Krajowa liczyła 390 tysięcy członków. Największą operacją wojskową podjętą przez AK była „Akcja Burza.”
Również w Sokołowie Podlaskim prężnie działał ruch oporu przeciwko okupantowi. Już 25 października 1939 roku do Sokołowa przyjechał emisariusz Komendy Głównej SZP major Lucjan Szymański „Janczar” z misją utworzenia struktur SZP. W oparciu o Straż Obywatelską plutonowy Henryk Oleksiak „Wichura” stworzył grupę konspiracyjną, która weszła w skład SZP. Struktura konspiracyjna w Sokołowie objęła 84 osoby. Jednym z członków Komendy Powiatowej był salezjanin ks. Czesław Madej PS. „Smerk”, który był jej skarbnikiem. Stał się również skarbnikiem Powiatowego Funduszu Wojennego, prowadził Księgę Daru Narodowego przechowywaną u księży salezjanów. Ksiądz Czesław przekazał również powielacz ,na którym powielano konspiracyjną gazetę „Przed świtem”. Oddział Oleksiaka „Wichury” kilkakrotnie atakował starostę Gramssa, który urzędował w pałacu na Przeździatce. Prowadzono też liczne akcje na majątki zawiadywane przez Niemców, organizowano napady na posterunki żandarmerii.
W 1944 roku stan obwodu AK Sokołów Podlaski „Proso” wynosił 2500 żołnierzy.

Jakub Sobieski